Os ydych wedi colli eich swydd neu’n gweithio llai o oriau efallai y gallech wneud cais am:
- Credyd Cynhwysol
- Lwfans Ceisio Gwaith Dull Newydd (JSA Dull Newydd)
- Lwfans Cyflogaeth a Chymorth Dull Newydd (ESA Dull Newydd)
Gweler isod am fwy o fanylion am bob un o’r budd-daliadau hyn.
Gellir gwneud cais am JSA Dull Newydd a ESA Dull Newydd ar eu pen eu hunain neu ar yr un pryd â Chredyd Cynhwysol, felly efallai ei fod yn syniad da i wneud cais am Gredyd Cynhwysol beth bynnag, yn enwedig os ydych yn talu rhent neu bod gennych blant i’w cynnal.
Gallwch ddefnyddio ein teclyn Gwiriwr Budd-daliadau i gael syniad cyflym am ba gymorth ariannol y gallech wneud cais amdano. Bydd yn gofyn ychydig o gwestiynau i chi ac yn awgrymu pa gymorth rydych yn fwyaf tebygol o fod yn gymwys iddo. Am ddealltwriaeth lawn o’r holl gymorth a allai fod ar gael, a faint allech ei gael, defnyddiwch gyfrifiannell budd-daliadau. Bydd hyn yn cymryd ychydig fwy o amser i’w lenwi, ond bydd yn rhoi darlun manylach o’r help y gallech ei gael.
Credyd Cynhwysol
Efallai y byddwch yn gymwys am Gredyd Cynhwysol os:
- rydych ar incwm isel neu allan o waith
- rydych yn 18 oed neu drosodd (mae rhai eithriadau os ydych rhwng 16 a 17 oed)
- rydych o dan oedran Pensiwn y Wladwriaeth (neu mae’ch partner)
- mae gennych chi a’ch partner £16,000 neu lai mewn cynilion rhyngoch chi, a
- rydych yn byw yn y DU
Darllenwch fwy am gymhwyster am Gredyd Cynhwysol. Os ydych yn gymwys gallwch wneud cais am Gredyd Cynhwysol ar-lein.
Am fwy o wybodaeth am unrhyw agwedd o Gredyd Cynhwysol, yn cynnwys sut i wneud cais, ewch i Understanding Universal Credit.
Os ydych yn cael credydau treth ar hyn o bryd
Os ydych yn cael credydau treth ar hyn o bryd gan Gyllid a Thollau EM, byddwch yn ymwybodol os byddwch yn gwneud cais am Gredyd Cynhwysol bydd eich dyfarniad credyd treth yn dod i ben yn syth. Os daw eich dyfarniad credyd treth i ben ni ellir ei ailagor, ac ni fydd yn bosibl gwneud cais am gredydau treth newydd yn y dyfodol.
Os ydych yn hawlydd credyd treth presennol, nid yw hyn yn golygu y byddwch yn gymwys i gael Credyd Cynhwysol yn awtomatig. Os anfonwch gais am Gredyd Cynhwysol bydd eich dyfarniad credyd treth yn cael ei gau yn syth, hyd yn oed os nad ydych yn gymwys i wneud cais am Gredyd Cynhwysol.
Mae rhai gwahaniaethau rhwng y meini prawf cymhwyster ar gyfer Credyd Cynhwysol a chredydau treth, gan gynnwys (ond heb fod yn gyfyngedig i) eich cynilion a’ch statws preswylio.
Os ydych yn cael credydau treth ar hyn o bryd, gwiriwch y meini prawf cymhwyster ar gyfer Credyd Cynhwysol cyn i chi anfon cais am Gredyd Cynhwysol. Os nad yw’ch dyfarniad credyd treth wedi dod i ben, bydd angen i chi benderfynu a yw aros ar gredydau treth neu wneud cais am Gredyd Cynhwysol yn well i chi, yn seiliedig ar eich amgylchiadau personol eich hun. Gallwch ddefnyddio cyfrifiannell budd-daliadau i wirio’ch hawl bosibl.
Lwfans Ceisio Gwaith Dull Newydd (JSA Dull Newydd)
Efallai y byddwch yn gymwys am JSA Dull Newydd os:
- rydych yn ddi-waith neu’n gweithio llai nag 16 awr yr wythnos
- rydych wedi bod yn gweithio fel cyflogai, fel arfer o fewn y 2 i 3 blynedd ddiwethaf, ac wedi talu neu gael eich credydu â digon o gyfraniadau Yswiriant Gwladol
- nid oes gennych salwch neu anabledd sy’n cyfyngu ar eich gallu i weithio
- rydych o dan oedran Pensiwn y Wladwriaeth
- nid ydych mewn addysg llawn amser, a
- rydych yn byw yn y DU
Darllenwch fwy am gymhwyster am JSA Dull Newydd. Os ydych yn gymwys gallwch wneud cais am JSA Dull Newydd ar-lein.
Nid yw eich cynilion a’ch cyfalaf (neu gynilion, cyfalaf ac incwm eich partner) yn cael eu hystyried wrth wneud cais am JSA Dull Newydd. Fodd bynnag, gall eich enillion chi ac unrhyw daliad rydych yn ei gael o bensiwn effeithio ar y swm y gallwch ei gael.
Gellir talu JSA Dull Newydd am uchafswm o 182 diwrnod. Os ydych hefyd yn cael Credyd Cynhwysol yna bydd eich taliadau Credyd Cynhwysol yn parhau cyn belled nad yw’ch amgylchiadau eraill wedi newid. Os nad ydych yn cael Credyd Cynhwysol, gallwch wirio’ch cymhwyster i gael Credyd Cynhwysol i weld a allech ei gael.
Lwfans Cyflogaeth a Chymorth Dull Newydd (ESA Dull Newydd)
Efallai y byddwch yn gymwys am ESA Dull Newydd os:
- rydych yn sâl neu gyda chyflwr iechyd neu anabledd sy’n cyfyngu ar eich gallu i weithio
- nid oes gennych hawl i Dâl Salwch Statudol (SSP), neu mae eich hawl i SSP yn dod i ben
- rydych wedi bod yn gweithio (naill ai fel cyflogai neu hunangyflogedig) o fewn y 2 i 3 blynedd ddiwethaf ac wedi talu, neu wedi cael eich credydu â digon o gyfraniadau Yswiriant Gwladol
- rydych yn 16 oed neu drosodd, a
- rydych o dan oedran Pensiwn y Wladwriaeth
Efallai y gallwch hefyd wneud cais am ESA Dull Newydd os nad oes gennych hawl i Dâl Salwch Statudol ac mae un o’r canlynol yn berthnasol:
- efallai bod gennych chi neu eich plentyn goronafeirws neu eich bod yn gwella ohono
- rydych chi neu eich plentyn angen hunanynysu oherwydd i chi ddod i gysylltiad â rhywun a allai fod gyda choronafeirws
- fe’ch cynghorwyd gan eich meddyg neu weithiwr gofal iechyd proffesiynol i hunanynysu cyn mynd i’r ysbyty i gael llawdriniaeth
Darllenwch fwy am gymhwyster am ESA Dull Newydd
Ni fydd eich cynilion chi (na’ch partner) yn effeithio ar faint o ESA Dull Newydd a gewch eich talu. Os yw’ch partner yn gweithio, nid yw’n effeithio ar eich cais. Nid yw’r mwyafrif o incwm yn cael ei ystyried, ond gall pensiwn personol effeithio ar y swm y gallwch ei gael.
Gallwch wneud cais am ESA Dull Newydd ar-lein. Os na allwch wneud cais ar-lein, gallwch wneud cais trwy ffonio’r llinell gymorth Credyd Cynhwysol
Cymorth mamolaeth
Os ydych yn feichiog neu wedi cael babi yn ddiweddar, efallai y bydd gennych hawl i gymorth ariannol arall. Mae’r llinell gymorth Credyd Cynhwysol (SSMG) yn daliad untro o £500 i helpu tuag at y costau o gael plentyn. Dim ond i hawlwyr yng Nghymru a Lloegr mae’r SSMG ar gael. Yn yr Alban mae’r Best Start Grant yn berthnasol.
Er mwyn ei gael mae’n rhaid eich bod wedi cael cyngor iechyd gan weithiwr iechyd proffesiynol ardystiedig ac yn hawlio rhai budd-daliadau neu gredydau treth. Darllenwch fwy am gymhwyster am SSMG. Gellir gwneud ceisiadau SSMG 11 wythnos cyn bod disgwyl i’r plentyn gael ei eni neu hyd at 6 mis ar ôl i’r plentyn gael ei eni.
